bł. Mikołaj Czarnecki (1884 – 1959)
bł. Mikołaj Czarnecki (1884 – 1959)
Mikołaj (Mykoła) Czarnecki urodził się 14 grudnia 1884 roku w miejscowości Semakiwci (obecnie Ukraina). Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do Seminarium Duchownego w Stanisławowie, w latach 1903-1909 studiował w Kolegium Ukraińskim w Rzymie, gdzie uzyskał doktorat na Uniwersytecie Urbanianum. Święcenia kapłańskie otrzymał 2 października 1909, następnie podjął nauczanie filozofii i teologii w Seminarium w Stanisławowie.
W 1919 roku wstąpił do Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela, jako misjonarz pracował wśród grekokatolików na Wołyniu. W 1931 roku został konsekrowany na biskupa i mianowany przez papieża Piusa XI wizytatorem apostolskim katolików ukraińskich Wołynia i Podlasia. Wygnany z Wołynia przez okupantów sowieckich w 1939 roku osiadł we Lwowie, gdzie w 1945 roku, razem z wszystkimi biskupami greckokatolickimi, został aresztowany i umieszczony w więzieniu NKWD. Od 1945 do 1956 roku przebywał w trzydziestu różnych obozach pracy i więzieniach sowieckich, uznany za „agenta Watykańskiego”. Był to czas ciężkich prac na Syberii, przesłuchań i tortur. Wszystko to znosił z heroiczną cierpliwością i spokojem, modląc się za prześladowców i podnosząc na duchu współwięźniów. W ukryciu prowadził również działalność duszpasterską.
Zwolniony z obozu w 1956 roku i prawie umierający został odesłany do Lwowa. Gdy w nadspodziewany sposób odzyskał siły, z łóżka kierował kościołem greckokatolickim na Ukrainie, który przeżywał rzeczywisty czas katakumb. Zmarł 2 kwietnia 1959 roku, w opinii świętości. Pochowany został na cmentarzu Łyczakowskim, a następnie w kościele redemptorystów pw. świętego Jozafata we Lwowie.
W poczet błogosławionych zaliczył go Jan Paweł II, dnia 27 czerwca 2001 roku, podczas pielgrzymki apostolskiej na Ukrainę, razem z dwudziestoma czterema innymi męczennikami Kościoła greckokatolickiego. Wspomnienie liturgiczne obchodzi się 28 czerwca.
Dłuższy życiorys bł. Mikołaja Czarneckiego
Mikołaj Czarnecki urodził się 14 grudnia 1884 roku w Semakiwci, Zachodnia część Ukrainy. Pochodził z prostej, pobożnej rodziny, był najstarszy z dziewięciorga dzieci. Po ukończeniu szkoły średniej w 1899 roku, wstąpił do gimnazjum św. Mikołaja w Stanisławowie. W szkole miał możliwość by dojrzale spojrzeć na swoje życie religijne i nawiązać kontakt z duchowieństwem. W Mikołaju wzrasta pragnienie, aby poświęcić się Bogu na służbę. Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do seminarium w Stanisławowe.
Ze względu na jego gorliwość w nauce i życiu duchowym, biskup G. Homyszyn wysłał go na studia do Rymu. Studia seminaryjne ukończył w roku 1909, a 2 października tegoż roku otrzymał święcenia kapłańskie. Jako kapłan wraca ponownie do Rzymu, by w bardzo krótkim czasie uzyskać doktorat z teologii. Został profesorem dogmatyki i filozofii w seminarium Stanisławowskim, a także pełnił w nim obowiązki ojca duchowego.
Będąc jeszcze alumnem, myślał o klasztorze i życiu zakonnym. Dlatego w 1919 r. wstąpił do nowicjatu ojców redemptorystów w Zboiskach (Lwów) i w roku następnym – 16 października złożył swoje pierwsze śluby zakonne.
Po tym jak w 1926 roku redemptoryści otworzyli nową fundację na Wołyniu, gdzie dominował Kościół prawosławny, przełożeni jako gorliwego misjonarza wysłali do pracy o. Mikołaja Czarneckiego. Swoją pokorą i gorliwością życia apostolskiego, szybko zdobył autorytet nie tylko u wiernych Kościoła greko-katolickiego, lecz także wśród duchowieństwa prawosławnego. Dlatego Papież Pius XI w roku 1931 mianował go na biskupa Lebeckiego oraz Apostolskiego Wizytatora Kościoła greckokatolickiego na Wołyniu i Polesiu. Wraz z przyjściem bolszewików w 1939 roku wszystko zaczęło się burzyć. Biskup Czarnecki zmuszony został do pozostawienia terenu Wołynia. Zamieszkał od 1939 roku w jednym z klasztorów redemptorystów we Lwowie.
W 1944 roku władze bolszewickie po raz drugi zajęły Galicję – od tego czasu rozpoczęła się długa i ciężka droga bpa Mikołaja Czarneckiego. 11 Kwietnia 1945 roku około 2300 został on aresztowany i umieszczony w więzieniu NKWD we Lwowie. W trakcie przesłuchań znęcano się nad Nim, zmuszając go przy tym, do przejścia na Prawosławie i wyrzeczenia się wiary katolickiej. Po ukończeniu śledztwa we Lwowie bp Mikołaj przekazany został prokuraturze w Kijowie, gdzie oczekiwał na ogłoszenie wyroku – przez 1 rok. Nie uzyskując żadnych skutków śledztwa, sędziowie skazali go – „10 lat pozbawienia wolności w lagrze szczególnego reżimu za szpiegostwo z Watykanem”.
Początkowo Czarneckiego zesłali do sybirskiego łagru w Marijinsku, Kemerowskoj obl., a następnie kilkakrotnie przenosili go do innych obozów. Jest pewnym, że od czasu aresztu we Lwowie – kwiecień 1945 rok, do powrotu w 1956 roku, bp Czarnecki wycierpiał 600 godzin strasznych bolszewickich procedur śledztwa i przebywał w 30 – stu różnych bolszewickich więzieniach oraz obozach przymusowej pracy.
Pomimo fizycznego i duchowego cierpienia, w którym, sam uczestniczył, zawsze znajdywał słowo pociechy dla więźniów, z którymi odbywał wyrok. Miał niezwykłą pamięć. Każdego, z którym spotkał się chociażby raz, znał po imieniu. W wolnych od zajęć chwilach wokół niego zawsze można było zobaczyć sporo więźniów, słuchających pilnie jego nauk. Był dla nich duchowym Pasterzem.
Ostatnie dwa lata wyroku spędził w więziennym szpitalu w Mordowii. W 1956 roku bp Mikołaj był na tyle chory, iż lekarze nie dawali mu szans na dalsze życie. Przygotowali mu nawet więzienne odzienie na pogrzeb. I chociaż na krótko odzyskał siły, to jego zdrowie było całkiem zniszczone. Z racji, by nie być podejrzanym o zabójstwo Czarneckiego, władze więzienia zwolniły go w 1956 roku do domu – klasztoru we Lwowie. Ojcowie redemptoryści, którzy nieoficjalnie prowadzili działalność apostolską, skierowali go do szpitala. Po jakimś czasie w cudowny sposób odzyskał zdrowie i zamieszkał z bratem Klemensem CSsR, we Lwowie na ul. Wieczornej 7.
W ciszy pokoju kontynuował swój apostolat modlitwy i cierpienia, podtrzymywał na duchu swoich współbraci oraz przygotowywał i wyświęcił ponad 10-ciu kapłanów (za czasów Związku Radzieckiego kościół greckokatolicki był prześladowany, dlatego biskupi i kapłanie prowadzili działalność apostolską w ukryciu. Tak samo przygotowanie kandydatów na kapłanów i ich święcenia odbywały się w ukryciu).
Dobrym zdrowiem cieszył się krótko, bowiem dnia 2 kwietnia 1959 roku bp Mikołaj Czarnecki, po trzech latach od czasu, kiedy powrócił z więzienia, zmarł – w opinii świętości. Pomimo prześladowań, jakie trwały w tym czasie na Ukrainie, liturgia pogrzebowa zgromadziła ogromną rzeszę ludzi. Miała miejsce 4 kwietnia 1959 roku. Świadczyło to, o jego szczególnej osobowości i o opiece Bożej opatrzności. Ostatnie słowa opisujące ten pogrzeb brzmią następująco: „Jesteśmy przekonani o jego świętości, dlatego oczekujmy tego dnia, w którym on zostanie beatyfikowany, bo naprawdę on był świętym biskupem”.
Wszyscy, którzy mieli bezpośredni kontakt z biskupem Mikołajem Czarneckim, jednomyślnie świadczą, że cały jego żywot odznaczał się głęboką pokorą i świętością. Dlatego tuż po jego śmierci, wiele osób w sposób świadomy zaczęło w swoich modlitwach zwracać się do niego o wstawiennictwo.
Jego szczątki spoczywają na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Najbardziej uczęszczanym przez ludzi grobem, na tym cmentarzu jest właśnie grób biskupa Mikołaja Czarneckiego. Nazywany jest ukraińskim Mikołajem Cudotwórcą, ponieważ za jego wstawiennictwem wiele ludzi zostało uzdrowionych, tak duchowo, jak i fizycznie. Przy jego mogile każdego dnia można spotkać od kilku, do kilkudziesięciu modlących się osób. Co więcej, ziemia, w której spoczywają zwłoki bpa Mikołaja ma cudotwórczą moc. Dlatego prawie każdy, kto przychodzi do jego mogiły, zabiera jej trochę i wraca z nią do domu, z wiarą i głębokim przekonaniem w pomoc i uzdrowienie.
Biorąc pod uwagę świadectwo życia bpa Mikołaja Czarneckiego, oraz jego wytrwałość, męstwo i wierność Kościołowi Chrystusa, którą odznaczył się podczas prześladowań ze strony reżimu komunistycznego, 6 kwietnia 1961 roku rozpoczęto jego proces beatyfikacji. Dnia 2 marca 2001 roku został zakończony proces na poziomie diecezjalnym, i sprawę przekazano do Stolicy Apostolskiej. Komisja teologiczna 6 kwietnia 2001 roku potwierdziła fakt męczeństwa bpa Mikołaja, a 23 kwietnia potwierdzili ten fakt także kardynałowie. Ojciec Święty Jan Paweł II dnia 6 kwietnia 2001 roku podpisał dekret o beatyfikacji bpa Mikołaja Czarneckiego jako męczennika za wiarę. Dnia 27 czerwca 2001 roku Ojciec Święty, podczas Mszy św. celebrowanej we Lwowie, zaliczy w poczet błogosławionych bpa Mikołaja Czarneckiego, męczennika za wiarę Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie.
