O powołaniu brata zakonnego
Misjonarze nadziei idący za Odkupicielem – o powołaniu brata zakonnego
Do Braci,
Do Kapłanów,
Do Przełożonych (wice)prowincji,
Do Formatorów,
Do Członków sekretariatów formacji
Do Kandydatów,
Do Współbraci w formacji,
Pozdrawiam Was w Chrystusie Odkupicielu!
1. Dwieście sześćdziesiąt siedem lat temu, 16 października, w Caposele, we Włoszech, dokonała się dla Gerarda Majelli paschalna tajemnica. Miał 29 lat. Krótkie życie, ale intensywne w modlitwie i pokucie, w opiece nad najuboższymi, w duchowym kierownictwie niektórych sióstr zakonnych i w służbie dla Zgromadzenia. Na przekór hagiografiom, które uczyniły z niego świętego cudotwórcę, wielki cud Gerarda polegał na tym, że był głęboko ludzki, że uświęcił się w szkole modlitwy i życia. Gerardbył przede wszystkim uczniem Odkupiciela!
2. W tym dniu, kiedy obchodzimy święto Świętego Brata Gerarda, chciałbym zaprosić całe Zgromadzenie do modlitwy, medytacji, refleksji i pracy na rzecz powołania bratazakonnego. Należy pamiętać, że „pierwsza posługa, jaką bracia spełniają w Kościele jako zakonnicy, polega na «podtrzymywaniu w ochrzczonych świadomości podstawowych wartości Ewangelii» i «przypominaniu o (…) potrzebie odpowiadania świętością życia na miłość Bożą, rozlaną w sercach przez Ducha Świętego». Wszystkie inne rodzaje służby i posługi, jakie pełnią różne formy życia konsekrowanego, znajdująswój sens i rację bytu w tej pierwszej”1.
W ten sposób powołanie brata zakonnego prowadzi nas, jako osoby ochrzczone, do tego fundamentu jakim jest bycie dobrą nowiną i misjonarzami nadziei podążającymi śladami Odkupiciela. Takie powołanie realizuje istotę życia konsekrowanego, umacniając w naszych sercach świadomość, żewszyscy jesteśmy braćmi. W naszym Zgromadzeniu klerycy przed święceniami są nazywani braćmi. Uświadamia nam to tym samym, że posługa, która nie przechodziłaby przez fundament braterstwa, jest pusta. Nigdy nie możemy zapomnieć o naszym życiu konsekrowanym.
3. Nasze Konstytucje stwierdzają, że jesteśmy instytutem kleryckim (por. Konst. 1). Ponad kanonami jest jeszcze Duch Święty, który od samego początku dał Alfonsowi natchnienie do założenia Zgromadzenia mającego dwa płuca: kapłanów i braci. Te dwa style życia łączą się w jeden – styl redemptorysty z jego dynamiką – aby tworzyć jedną wspólnotę misyjną (por. Konst. 2). Zapomnieć o tej zasadzie to zlekceważyć fakt, że życie redemptorysty jest pełne tylko dlatego, że oddycha dwoma płucami i ten sposób bycia daje nam żywotność i nadaje wartość naszemu życiu konsekrowanemu.
W tym stylu nie powinno być między nami żadnej różnicy: jesteśmy redemptorystami, a różnimy się tylko rodzajem posługi, którą pełnimy w Kościele i Zgromadzeniu na rzecz najuboższych i najbardziej opuszczonych (por. Łk 4, 16-18).
4. Wiele jednostek w naszym Zgromadzeniu ma wystarczającą liczbę braci zakonnych. W wielu jednostkach ilość ta jest znikoma, a w innych w ogóle nie ma powołań brackich. Zdarzają się czasem sytuacje, że pojawiają się młodzi mężczyźni, którzy chcą być braćmi zakonnymi, ale są nakłaniani przez przełożonych lub formatorów do przyjęcia święceń.
Czy w tym kontekście nie jest to właściwy moment, aby postawić sobie krytyczne pytanie o to, dlaczego tak się dzieje? Czy brak powołań wynika z niskiego przyrostu naturalnego w rodzinach? Czy jest to efektem braku powołaniowego ukazywania kapłana zakonnego i brata zakonnego (Ratio Formationis [2020], nr 90)? Czy jest to spowodowane większym koncentrowaniem się na posłudze kapłańskiej niż na życiu konsekrowanym? Czy stoi za tym brak struktur formacyjnych?
5. Brak powołań na braci zakonnych może być pewnym symptomem, że życie konsekrowane redemptorystów za bardzo skupia się na działaniu, a zapomina o byciu, które samo w sobie ma wymiar świadectwa i w konsekwencji nadaje jakość misji. Ta równowaga ma fundamentalne znaczenie, jeżeli mamy być misjonarzami nadziei idącymi za Odkupicielem.
Dlatego dobrze jest, że w całym Zgromadzeniu podejmujemy refleksję nad tematami tożsamości, misji, życia konsekrowanego, formacji i przywództwa, które zostały omówione na XXVI Kapitule Generalnej (2022), i rozważamy powołanie brata zakonnego.
6. Należy pamiętać, że nawet w tych sytuacjach, w których nie ma specjalnej formacji dla braci, zarówno niedawno zaktualizowane Ratio Formationis jak i Dokument Komisji Braci dają pewne wskazówki w tym zakresie. Oprócz formacji dotyczącej życia konsekrowanego, bracia zakonni mają mieć możliwość studiowania rozmaitych dziedzin, które współbrzmią z naszym charyzmatem.
Zgodnie z Ratio Formationis (nr 81), „w miarę możliwości bracia powinni zdobywać wykształcenie, zakończone dyplomem lub stopniem naukowym, w dziedzinach odpowiadających indywidualnym uzdolnieniom i zgodnych z charyzmatem Zgromadzenia oraz priorytetami poszczególnych jednostek i konferencji. Formacja braci powinna obejmować podstawowe wykształcenie teologiczne i doświadczenie duszpasterskie (por. C 89; PC 18), tak aby mogli oni sprawować współodpowiedzialność w kierowaniu zgodnie ze swoimi talentami (por. XXV Kapituła Generalna, 2016, Decyzje, nr 27)”.
7. Ponadto, zawsze istnieje możliwość dialogu między przełożonymi (wice)prowincjalnymi, w zakresie dzielenia się doświadczeniami formacyjnymi czy duszpasterskimi braci, organizacji domu formacyjnego dla braci oraz możliwości odbywania roku pastoralnego w tych jednostkach Zgromadzenia, w których są bracia. Ważne jest, aby uczyć się razem!
8. Pod względem duszpasterskim istnieje wiele możliwości, aby bracia zakonni mogli realizować ducha misyjnego (katecheza, kierownictwo duchowe, formacja liturgiczna, zaangażowanie się w działalność na rzecz sprawiedliwości i pokoju itp.). Najpierw konieczne jest jednak nawrócenie pastoralne, aby móc ich właściwie przyjąć. Duszpasterstwo, które koncentruje się tylko na posłudze kapłańskiej i sakramentach, nie daje miejsca na włączenie braci i świeckich w naszą misję.
9. Drodzy Współbracia, kapłani i bracia zakonni, przeżywający etap formacji podstawowej, świeccy związani z naszą misją, członkowie sekretariatów formacji i duszpasterstwa, duszpasterze powołań, promujmy wspólnie piękno powołania brata zakonnego, tak jak kapłana zakonnego, w pięknie posługi ze świeckimi i ich duszpasterską kreatywnością. Obyśmy czerpali z ich własnego życia i chętnie dzielili się z nimi naszym charyzmatem.
W Zgromadzeniu jest miejsce i misja dla kapłana zakonnego, brata zakonnego i świeckich. Jesteśmy wspólnotą misyjną o niezwykłej mocy ewangelizacji, jeśli tylko połączymy nasze siły z niezbędną kreatywnością, aby głosić copiosa apud eum Redemptio w tej historycznej chwili, jaką daje nam Bóg.
10. Niech Święty Brat Gerard czuwa nad naszym Zgromadzeniem, a swoim przykładem modlitwy, pokory i wierności wzbudza wiele powołań, tak by wzmocnić naszą misyjną wspólnotę braci zakonnych i kapłanów. Niech tak się stanie!
W Chrystusie Odkupicielu,
z braterskim oddaniem
o. Rogério Gomes CSsR, Przełożony Generalny
Rzym, 16 października 2022, święto św. Gerarda Majelli
