Chrystus – serce i klucz moralnego postępowania. Myśl o. prof. Domenico Capone CSsR
Moralne postępowanie człowieka znajduje swoje podstawy i ostateczną miarę w osobie Chrystusa, według o. prof. Domenico Capone CSsR, którego 30. rocznicę narodzin do nieba obchodziliśmy 23 czerwca 2025 roku. Dla niego Chrystus nie jest tylko nauczycielem prawdy lub przedmiotem refleksji, jest on Prawdą wcieloną, Żywym Słowem, które objawia człowiekowi jego najbardziej autentyczną godność jako osoby stworzonej na obraz Boga i odkupionej przez boską miłość.
WIĘCEJ: Biografia o. prof. Domenico Capone CSsR
Człowiek pragnie zrozumieć ostateczną wartość swojego życia i swoich działań. Tylko w Chrystusie człowiek dostrzega swoje prawdziwe pochodzenie, sens swojego istnienia i powołanie do żywej i osobistej komunii z Bogiem. Chociaż Chrystus narodził się w konkretnym czasie historycznym, jako zmartwychwstały żyje w czasie, który wykracza poza naszą historyczną kontyngencję, uczyniając swoją twórczą i zbawczą moc obecną i skuteczną w historii i konkretnym życiu każdego człowieka (Ef 1,3-4; Kol 1,15-16)[i].
Ta chrystocentryczna perspektywa rzuca światło na pojęcie sumienia moralnego jako osobistego i dynamicznego miejsca, w którym dochodzi do spotkania i dialogu między osobą a Bogiem. Dla o. Capone sumienie nie jest jedynie stosowaniem norm, ale żywym uczestnictwem w tajemnicy Chrystusa, który wzywa do miłości i odpowiedzialności. Jest ono tajemniczym wewnętrznym przestrzenią, w której osoba żyje ciągłym napięciem, aby wcielać w konkretnym życiu miłość i dobro[ii].
Działanie moralne jest czymś znacznie więcej niż przestrzeganiem zewnętrznych praw: jest aktywnym urzeczywistnieniem osoby w Chrystusie, procesem ciągłego nawracania się i upodabniania się do wielkanocnej miłości ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa. Poprzez tę ontologiczną i sakramentalną komunię z Chrystusem człowiek jest wezwany do dążenia do Boga w miłości, przynosząc owoce dobrego życia, które przemieniają osobę, relacje i samą historię.
O. Domenico Capone, syn św. Alfonsa, poświęcił swoje życie nauczaniu i badaniom nad tymi zagadnieniami, uosabiając w swojej działalności duszpasterskiej i akademickiej napięcie między rygorem teologicznym a troską o konkretną rzeczywistość ludzką. Był jednym z założycieli Akademii Alfonsjańskiej i, przyjmując głęboko personalistyczne podejście, zaproponował teologię moralną skoncentrowaną na osobie ludzkiej postrzeganej w świetle odkupienia w Chrystusie[iii].
Innym fundamentalnym punktem myśli o. Capone jest dialogiczna relacja między Bogiem a człowiekiem. W Chrystusie człowiek staje się osobą zdolną do swobodnego odpowiedzi na Boże wezwanie.
Ma to głębokie implikacje dla życia chrześcijańskiego: zaangażowanie moralne nie jest zewnętrznym obowiązkiem, ale wyrazem ontologicznego powołania osoby stworzonej w Chrystusie i powołanej do życia w miłości. Tajemnica Chrystusa jest bowiem bijącym sercem, które nadaje sens i wartość każdemu wyborowi moralnemu, przemieniając nawet cierpienie i śmierć w perspektywie nowego życia ofiarowanego przez Zmartwychwstanie[iv]. Jest to przesłanie niezwykle aktualne.
prof. Filomena Sacco, Akademia Alfonsjańska, Rzym, za: alfonsiana.org
[i] Cf. D. Capone, La coscienza come norma in situazione, in Presenza Pastorale 42 (1972) 134-136; A. Niemira, Religiosità e moralità, Vita morale come realizzazione della fondazione cristica dell’uomo, Editrice Pontificia Università Gregoriana, Roma 2003.
[ii] Cf. D. Capone, Cristo mistero della carità di Dio, principio di valore della vita morale, Accademia Alfonsiana, Roma 1969.
[iii] Cf. M. Doldi, L’uomo persona in Cristo. Nel pensiero di Domenico Capone, in Rassegna di Teologia 39 (1998) 529-534.
[iv] Cf. Donato A., Il rinnovamento teologico della proposta morale a partire da Optatam totius. Il contributo di D. Capone, Editrice San Gerardo, Materdomini (AV) 2014.
* * *
Papieska Akademia Alfonsjańska to Wyższy Instytut Teologii Moralnej należący do Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela, afiliowany do Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie. Na uczelni można odbywać studia specjalistyczne z teologii moralnej na najwyższym światowym poziomie.
