Nagrody Pro Redemptione 2016
Po raz trzeci wręczono nagrody PRO REDEMPTIONE ustanowione przez Redakcję kwartalnika „Homo Dei” oraz Wydawnictwo Prowincji Warszawskiej Redemptorystów Homo Dei – w czterech kategoriach: za współpracę z kwartalnikiem, za troskę o formację kapłanów oraz za tworzenie nowych form pracy ewangelizacyjnej z młodzieżą oraz za wybitne osiągnięcia naukowe i świadectwo życia.
W czasie sympozjum naukowego poświeconego ikonie Matki Bożej Nieustającej Pomocy (150 lat temu papież bł. Pius IX powierzył Zgromadzeniu Redemptorystów by czynili ją znaną na całym świecie), w sobotę, 5 listopada 2016 r., w klasztorze redemptorystów w Krakowie nagrody otrzymali:
- za długoletnią współpracę z kwartalnikiem „Homo Dei” – o. dr Jerzy Szyran OFMConv.;
- za troskę o formację kapłańską – ks. prof. Krzysztof Pawlina;
- za tworzenie nowych formy pracy ewangelizacyjnej z młodzieżą – ks. Maciej Kucharzyk MS;
- za wybitne osiągnięcia naukowe i świadectwo życia – o. prof. Jacek Salij OP
Laudację na cześć laureatów wygłosili o. Piotr Koźlak – dyrektor Wydawnictwa Homo Dei oraz o. Marek Kotyński, z-ca red. naczelnego Kwartalnika, natomiast statuetki i dyplomy wręczył o. Dariusz Paszyński CSsR, Wikariusz Przełożonego Prowincji. Gratulujemy!
Kapitułę Nagrody tworzą: ks. bp Andrzej Czaja, ordynariusz opolski, o. Janusz Sok, prowincjał redemptorystów, o. Piotr Koźlak, dyrektor Wydawnictwa Homo Dei, ks. prof. Piotr Mazurkiewicz (UKSW), ks. prof. Bogusław Migut (KUL), prof. Eugeniusz Sakowicz (UKSW).
red./fot. Tomasz Sekunda
Prezentacja laureatów
o. dr Jerzy Szyran OFMConv. – w uznaniu za długoletnią współpracę z kwartalnikiem „Homo Dei”
Życie zakonne związał z zakonem braci mniejszych konwentualnych. W ramach potrzeb zakonnych najpierw rozpoczął pracę w klasztorze i wydawnictwie w Santa Severa (Włochy), gdzie przez dwa lata pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika „Rycerz Niepokalanej dla Polonii”. Po powrocie do Polski podjął pracę rekolekcyjną w Ośrodku Rekolekcyjno-Formacyjnym Rycerstwa Niepokalanej w Niepokalanowie (w latach 1997-2000), a następnie objął obowiązki redaktora naczelnego miesięcznika „Rycerz Niepokalanej”. Od 2001 roku rozpoczął na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie studia specjalistyczne z zakresu teologii moralnej. W 2004 roku objął obowiązki cenzora kościelnego swojej prowincji zakonnej oraz rozpoczął wykłady w Wyższym Seminarium Duchownym Ojców Franciszkanów w Łodzi-Łagiewnikach. W ramach moich obowiązków związanych z wykładami w seminarium zorganizował szereg fakultatywnych wykładów w ramach tzw. „koła moralistów”, które były prowadzone przez zapraszanych z zewnątrz prelegentów. Przez dwa lata prowadził wykłady podczas warsztatów w Niepokalanowie na temat „Poczęcie – dar Boga i działanie człowieka” dla małżeństw długo oczekujących potomstwa, organizowane przez Fundację Katolickich Ginekologów i Położników MaterCare International. Studia uwieńczył pracą doktorską, napisaną pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. J. Zabielskiego, na temat Modele postaw seksualnych w polskich pismach młodzieżowych okresu transformacji ustrojowej. Próba oceny w roku 2005. W 2015 roku zastąpił o. prof. dr. hab. S.C. Napiórkowskiego na stanowisku redaktora naczelnego rocznika teologicznego „Lignum Vitae” wydawanego przez seminarium franciszkanów. Laureat jest autorem wielu publikacji naukowych z zakresu teologii moralnej, a także autorem kilkunastu książek, m.in. Dialogalny charakter przymierza małżeńskiego, Elementarz modlitwy, Asceza dla każdego, Żyć przysięgą małżeńską i najnowsza książka została wydana w tym roku Traktat o modlitwie Jezusowej.
Redakcja „Homo Dei” zwróciła uwagę na przemyśleniaŁaureata na łamach kwartalnika. Dotyczyły one przede wszystkim różnych aspektów problematyki moralnej. Stała współpraca rozpoczęła się od roku 2006. W trzecim numerze kwartalnika owego roku został opublikowany pierwszy tekst Laureata, pt. Moralne i duszpasterskie aspekty marzeń erotycznych (2006/4). Rok później Pytania o spowiedź przedślubną narzeczonych (2/2007). Myśli o samobójstwie. Kilka wskazówek dla spowiedników to artykuł w roku 2008. W roku 2009 opublikował dwa artykuły: Pornografia – wybór i przymus (1/2009) oraz Czy w szczególnych przypadkach można udzielić rozgrzeszenia osobie żyjącej w związku niesakramentalnym? (4/2009). Kolejne dwa w roku 2010: Formacja ludzka w ruchach i stowarzyszeniach katolickich (4/2010), Modlitwa osobista w życiu kapłana (2/2010). Rok później Kopiować czy nie kopiować? Problematyka kradzieży własności intelektualnej (1/2011). I w następnym 2012 Medytacja biblijna jako element formacji ludzkiej w stowarzyszeniach i ruchach katolickich (2/2012). Najnowszym artykułem, który ukaże się już w przyszłorocznym numerze kwartalnika „Homo Dei” będzie Spowiedź kapłana.
ks. prof. Krzysztof Pawlina – za troskę o formację kapłańską
Laureat ukończył studia filozoficzno-teologiczne w Warszawie, przyjął święcenia kapłańskich, pracował duszpastersko, podjęął studia na KUL i zdobył kolejne stopnie naukowych: doktorat (tytuł pracy: Duszpasterstwo młodzieży w Polsce w latach 1945-1989 na podstawie akt Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Młodzieży), habilitacja (temat pracy: Nowa ewangelizacja i jej realizacja w Polsce po 1989 roku). W roku 2003 roku od prezydenta Rzeczpospolitej Polski otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. Bardzo ważnymi etapami były nominacje związane z posługą wobec kapłanów, czyli objęcie funkcji rektora Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie czy mianowanie na członkiem Rady Kapłańskiej Archidiecezji Warszawskiej. Od 1998 roku jest konsultorem Kongregacji Watykańskiej ds. Duchowieństwa, członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Duchowieństwa oraz wikariuszem biskupim do spraw księży archidiecezji warszawskiej.
W swojej pracy naukowej nasz Laureat zajmuje się głównie trzema dziedzinami: nową ewangelizacją, szeroko rozumianą formacją kapłańską oraz zagadnieniami związanymi z młodzieżą. Kapituła Nagrody Pro Redemptione zwróciła uwagę na jego dorobek związany z formacją kapłańską. W ramach tej dziedziny Laureat skupia się na dwóch głównych zagadnieniach: formacji kandydatów do kapłaństwa oraz formacji stałej księży. Jego publikacje na ten temat mają duży walor analityczny. Pierwsze z nich dotyczyły historycznego ujęcia kształcenia kleru w kontekście zmieniających się uwarunkowań prawnych: Nowa zasada formacji przyszłych kapłanów („Przegląd Powszechny” 2000), Seminaria miejscem formacji powołanych („Przegląd Powszechny” 2002), Soborowa odnowa w polskich seminariach („Przegląd Powszechny” 2002). W nurcie analitycznym należałoby również umieścić prace zmierzające do ukazania sylwetek kandydatów do kapłaństwa, np. Kandydaci do kapłaństwa – jacy są? (Przegląd Powszechny 2002). Tematyce tej poświęcił także wiele referatów, z których na podkreślenie zasługują: Kandydaci do kapłaństwa w nowym tysiącleciu (Ogólnopolski Zjazd Referentów Powołaniowych, Częstochowa 2001), Powołanie (Ogólnopolski zjazd rektorów wyższych seminariów duchownych, Katowice 2001). Najgłębsze i najbardziej wszechstronne studium tego zagadnienia podjął Laureat w książce: Kandydaci do kapłaństwa trzeciego tysiąclecia (Warszawa 2002). Założenie badawcze tej książki brzmi: w 1999 roku polskie wyższe seminaria duchowne otrzymały nowe ratio institutionis sacerdotalis i ratio studiorum – zatem jacy są młodzi ludzie, dla których przygotowano nowe zasady formacji? Praca opiera się na badaniach przeprowadzonych wśród wszystkich kleryków rozpoczynających pierwszy rok formacji w wyższych seminariach duchownych w Polsce w roku akademickim 2000/2001 (925 osób). Było to pierwsze tak poważne badanie przeprowadzone na skalę ogólnopolską. Dlatego ta książka stanowi istotne novum badawcze na gruncie teologii pastoralnej w Polsce. Dzięki niej otrzymano nie tylko adekwatny do rzeczywistości opis sytuacji, lecz także konkretne wnioski pastoralne dla Kościoła w Polsce, a w szczególności dla formatorów seminaryjnych odpowiedzialnych za kształtowanie kandydatów do kapłaństwa w nowych polskich realiach.
Po sześciu latach od ww. badań Laureat przeprowadził kolejne, na tej samej grupie kleryków wyższych seminariów diecezjalnych, ale tuż przed ich święceniami kapłańskimi. Celem tej analizy było zbadanie efektywności formacji w polskich seminariach duchownych. Rezultaty tych badań zostały opublikowane w formie książki pt. Formacja do kapłaństwa w polskich seminariach (Warszawa 2008) i przedstawione rektorom wyższych seminariów duchownych oraz Komisji Episkopatu Polski ds. Duchowieństwa.
Drugim zagadnieniem w dziedzinie formacji kapłańskiej, któremu poświęcił się Laureat, jest formacja stała księży. Stworzył on autorski program formacji prezbiterów od pierwszego do dziesiątego roku po święceniach, który jest obecnie realizowany w archidiecezji warszawskiej. Spod jego ręki wyszedł również program „Studium proboszczowskie” realizowany również w archidiecezji. Jako uczestnik wielu sympozjów wygłosił około 30 referatów na temat formacji do kapłaństwa i posługi prezbitera. Był jedynym księdzem z Europy Wschodniej zaproszonym przez Kongregację ds. Duchowieństwa do 12-osobowej międzynarodowej grupy eksperckiej opracowującej ratio fundamentalis wyższych seminariów duchownych. Laureat opublikował w sumie 35 książek, około 200 artykułów naukowych i ponad 300 popularnonaukowych. W dotychczasowym okresie swojej pracy naukowej i dydaktycznej był promotorem 11 prac doktorskich, 24 prac magisterskich i 14 prac licencjackich, a także recenzentem wielu rozpraw habilitacyjnych oraz prac magisterskich i licencjackich. Był prelegentem na licznych seminariach, konferencjach, sympozjach krajowych i zagranicznych. Sam był także inicjatorem i organizatorem wielu seminariów, również międzynarodowych. Jako rektor seminarium duchownego przez trzynaście lat organizował coroczne seminaria naukowe dla kleryków.
ks. Maciej Kucharzyk MS – za tworzenie nowych formy pracy ewangelizacyjnej z młodzieżą
Laureat urodził się w 1969 roku. Jako kapłan od początku zaczął gorliwie pracować – najpierw w duszpasterstwie w Rzeszowie, potem w Krakowie. Był obecny na wielu płaszczyznach działalności swojego zgromadzenia; dość powiedzieć, że był i referentem powołań, i opiekunem domu rekolekcyjnego i tzw. asystentem w zarządzie prowincji. Mimo to nadal pracował duszpastersko i studiował. Skończyło się na licencjacie, ale może to i dobrze, bo gdyby szedł w tym kierunku dalej nie miałby zbyt dużo czasu, by podejmować nowe inicjatywy dla młodzieży i dzieci.
Uwagę, najpierw redakcji „Homo Dei”, a następnie Kapituły Nagrody, zwrócił fakt organizowania przezeń spotkań dla dzieci. Dlaczego? Ponieważ wydaje się, że w większym stopniu roztacza się dziś opiekę duchową nad młodzieżą, natomiast dzieci są nieco zaniedbane. W ostatnich latach popularne i zresztą bardzo potrzebne są spotkania dla młodych organizowane najczęściej przez zakony czy zgromadzenia. Młodzi ludzie chętnie korzystają z tego typu spotkań. Nasz Laureat od roku 1992 przez wiele lat uczestniczył w ewangelizacji na festiwalu muzyki rockowej w Jarocinie oraz w ogólnopolskiej inicjatywie ewangelizacyjnej Przystanek Jezus. Od roku 2002 był organizatorem Międzynarodowych Saletyńskich Spotkań Młodych w Dębowcu. Jednak Kapituła Nagrody Pro Redemptione bardziej chce docenić i wyróżnić to, co rozpoczęło się w roku 2013: mianowicie zainicjował Salentyńskie Spotkanie Dzieci w Kobylance k. Gorlic. Od trzech lat do Kobylanki zapraszane są dzieci, by przeżyć w tym szczególnym miejscu kilka wyjątkowych dni. Każde z tych spotkań ma swój temat. Nie ma w Polsce drugiego spotkania tego typu, gdzie przez 3 dni gromadzi się tak wielka ilość dzieci: na pierwszym spotkaniu było 1000 dzieci, a w tym, tj. 2016 roku liczba uczestników osiągnęła prawie 2000. Tematy w poszczególnych latach: w 2013 roku – „Wierzę w Ciebie Boże żywy”: tematem była wiara i jej przeżywanie przez dziecko. Rok później w 2014 roku – „Jezus ze mną w łodzi jest”: obecność Pana Boga w życiu dziecka i zapewnienie, że On jest w naszej codzienności. W ubiegłym roku, 2015 – „Jesteśmy dziećmi Króla”: Kościół to wspólnota, a jej głową jest Jezus. Chrystus został przedstawiony jako nasz Król, a w Jego pałacu każdy ma swoje zadanie do wykonania i każdy jest potrzebny. Tegoroczne spotkanie miało motto: „Mamy dwie Mamy”. W tym roku przypada 170 lat od zjawienia się Maryi dwojgu dzieciom w La Salette we Francji, więc uczestnikom tegorocznego spotkania zostało przypomniane orędzie łez Matki Bożej, a także uświadomione, że ich mamusie tu na ziemi reprezentują Maryję.
Troska o najmłodsze pokolenie wierzących, o dzieci, okazała się czymś na tyle wyjątkowym, że Kapituła Nagrody z wielu kandydatur postanowiła wybrać jednego. Laureatem nagrody „Homo Dei” Pro Redemptione w roku 2016, w uznaniu za organizowanie nowych form ewangelizacji dla dzieci i młodzieży jest kapłan zgromadzenia Matki Bożej Saletyńskiej ks. Maciej Kucharzyk.
o. prof. Jacek Salij OP – za wybitne osiągnięcia naukowe i świadectwo życia
Tegoroczny Laureat należy do grona, które w ostatnich dziesiątkach lat miało zasadniczy wpływ na rozwój teologii i kształtowanie polskiego katolicyzmu. Czynił to jako kapłan i jako członek Zakonu Kaznodziejskiego. Po ukończeniu Akademii Teologii Katolickiej i studiów w kolegium filozoficzno – teologicznym u dominikanów w Krakowie, mając 29 lat, obronił doktorat, a w osiem lat później habilitację. W roku 1991 został profesorem nadzwyczajnym, a w Roku Jubileuszowym 2000 nadeszła nominacja na profesora zwyczajnego. Bibliografia naukowa naszego Laureata jest nieprzeciętna – 28 książek własnych, 3 książki przekładów św. Tomasza z Akwinu , 25 książkowych przekładów na języki obce, ponad 230 artykułów naukowych i prawie 400 popularnonaukowych – około 150 udzielonych wywiadów i przeprowadzonych rozmów, 19 recenzji do tytułów profesorskich, 14 recenzji habilitacyjnych, wypromowanie 22 prac doktorskich, 18 recenzji doktorskich, kilkadziesiąt odczytów na zagranicznych sympozjach, w Wilnie, Londynie, Kijowie, Paryżu, seria wykładów w Sofii, kilkanaście serii rekolekcji w USA, Niemczech, Belgii i Anglii. Praca ściśle naukowa nie przeszkadzała Laureatowi twórczości także dla dzieci: napisał prawie 60 artykułów najczęściej do „Małego Gościa Niedzielnego”. Publikacje jego książek i artykułów były tłumaczone nie tylko na znane języki Europy zachodniej – angielski, francuski czy włoski – ale także na bułgarski, gruziński, litewski, węgierski, czeski, ukraiński, słowacki…
Do tych osiągnięć naukowych należy jeszcze dodać nagrody i wyróżnienia. Niektóre z nich: 1998: wyróżnienie Polcul Foundation, Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej (Australia), medal honorowy „Humanizm Integralny” w 10. rocznicę odzyskania niepodległości przez Litwę (11 marca 2000); Odznaka Ministra Kultury „Zasłużony Działacz Kultury”, medal Prezydenta Miasta Bydgoszczy, został także laureatem Nagrody Głównej Wydawców Katolickich FENIKS 2004
Pełniejszy obraz Laureata wyłonia się, gdy do listy osiągnięć naukowych dodamy świadectwo jego życia jako kapłana, zakonnika i człowieka będącego zawsze dla innych ludzi. Był takim jako duszpasterz sekcji kultury w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie, jako nauczyciel akademicki przez ponad 40 lat -najpierw na Akademii Teologii Katolickiej, a później na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, był takim dla innych jako założyciel i stały współpracownik pisma „W Drodze”, gdzie przez prawie 40 lat udzielał niezwykle prostych, a jednocześnie bardzo mądrych rad dla zadających mu pytania dotyczące życia i wiary na co dzień. Był takim człowiekiem dla innych, gdy 5 grudnia 1975 roku został sygnatariuszem tzw. „Listu 59” przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL, gdy podpisał się pod tzw. „Listem 101” w obronie robotników radomskich. Był takim kapłanem dla innych, gdy w latach 70. i 80. pisał teksty w niezależnych pismach, m.in. w „Zapisie” i „Aneksie” (pod pseudonimem Czesław Krzysztofor), gdy w latach 1981-1989 wygłaszał odczyty dla środowisk niezależnych w kościołach w różnych miastach Polski (zwłaszcza we Wrocławiu, Gdańsku, Lublinie, Poznaniu). Był taką osobą dla innych, gdy od wiosny 1982 roku był duszpasterzem środowisk nauczycielskich związanych z „Solidarnością”; a w latach 1982-1989 uczestnikiem tajnej Rady Edukacji Narodowej oraz autorem w podziemnym piśmie nauczycielskiej „Solidarności” „Tu teraz” (pod pseudonimem A. Zwolon). Był takim szlachetnym człowiekiem, gdy przez lata – to warto bardzo podkreślić – angażował się bardzo aktywnie w obronę dziecka poczętego, czyli niewinnego, a zagrożonego śmiercią.
Nasz czcigodny Laureat urodził się 19.08.1942 roku w Budach na Wołyniu. Ma dzisiaj zatem 74 lat. I dużo, i nie za wiele. Słuchając jednak, jak dobre, mądre i szlachetne było jego życie do tej pory, życzymy Mu jeszcze wielu, wielu lat, podczas których będzie mógł dalej się spełniać jako kapłan i naukowiec.
