Bardo: 125 lat posługi redemptorystów
W niedzielę 9 listopada 2025 r. w bazylice Nawiedzenia NMP w Bardzie na Dolnym Śląsku celebrowana była uroczysta Eucharystia dziękczynna za 125 lat obecności i posługi redemptorystów w tym mieście. W Sanktuarium Matki Bożej Strażniczki Wiary przewodniczył jej ks. bp Marek Mendyk, ordynariusz diecezji świdnickiej.
W wygłoszonym kazaniu ks. biskup nawiązał do przypadającej także w tym dniu 293 rocznicy założenia Zgromadzenia Redemptorystów i przypomniał charyzmat redemptorystów, którym jest głoszenie Ewangelii ludziom ubogim i opuszczonym. Wymienił też różne współczesne formy realizacji tego charyzmatu. Dziękował również za wytrwałą posługę redemptorystów w parafii i sanktuarium w Bardzie.
Przez pierwsze 20 lat byli to ojcowie i bracia z Prowincji Austriackiej, następnie od 1921 r. redemptoryści z Prowincji Niemieckiej, a po zakończeniu drugiej wojny światowej redemptoryści polscy. Ks. biskup zachęcał, by także w obecnych czasach redemptoryści tworzyli wspólnotę, która odważnie służy Bogu i ludziom idąc za natchnieniami Ducha Świętego.
W dziękczynnej Eucharystii wzięli udział przedstawiciele miejscowych władz oraz siostry zakonne różnych zgromadzeń, parafianie i pielgrzymi. Na zakończenie reprezentanci poszczególnych grup składali podziękowania księdzu biskupowi i redemptorystom za dobrą współpracę i zaangażowanie na rzecz rozwoju sanktuarium i posługi w parafii. Zapewniali też o swoim wsparciu i modlitwie.
Redemptoryści z domu bardzkiego zaangażowani są aktualnie w następujące rodzaje działalności: duszpasterstwo parafialne i sanktuaryjne, misje ludowe, rekolekcje parafialne, duszpasterstwo pielgrzymów i grup rekolekcyjnych.
Warto podkreślić, że okazji 125. rocznicy obecności redemptorystów w Bardzie został wydany okolicznościowy znaczek turystyczny. Na znaczku widnieje bazylika Nawiedzenia NMP w Bardzie, na drugiej stronie herb Zgromadzenia Redemptorystów, a na kuponie znaczka znajduje się zdjęcie herbu znad drzwi wejściowych do klasztoru. Znaczek można nabyć na furcie naszego klasztoru w Bardzie.
*****
Warto przypomnieć kilka faktów i wydarzeń związanych z posługą redemptorystów w tym pielgrzymkowym mieście. Mając na względzie dobro pielgrzymów, ówczesny rządca diecezji wrocławskiej ks. kard. Jerzy Kopp sprowadził do Barda redemptorystów z Prowincji Austriackiej. Objęli oni Bardo w maju 1900 r. i od razu przystąpili z wielkim zapałem do pracy w sanktuarium. W tym samym roku nad portalem wejściowym umieszczono herb zakonny redemptorystów z łacińskim napisem „Copiosa apud eum redemptio” (tzn. „Obfite u Niego odkupienie”). Po I wojnie światowej bardzkie sanktuarium przejmują redemptoryści niemieccy.
Na trwałe w historię Barda wpisali się dwaj ojcowie Franciszek Ksawery Franz i Józef Schweter. Pierwszy rozpoczął budowę kaplic różańcowych, drugi wydał drukiem wiele książek o Bardzie, z których najcenniejszą jest historia Barda i sanktuarium wydana w 1922 r.
Sprowadzeni do Barda w 1900 r. redemptoryści otrzymali tylko część klasztoru, większość pomieszczeń zajmowała bowiem szkoła. Zakonnicy w porozumieniu z władzami miasta wybudowali nową szkołę, ponosząc 2/3 kosztów. W roku 1926 przeprowadziły się do niej dzieci, a duchowi synowie św. Alfonsa Liguoriego przejęli cały klasztor. Oprócz zwykłej pracy w sanktuarium, redemptoryści bardzcy propagowali na miejscu dzieło rekolekcji zamkniętych oraz nabożeństwa stanowe. Prowadzili też w terenie misje ludowe i rekolekcje parafialne.
Po II wojnie światowej pracę w sanktuarium rozpoczęli redemptoryści polscy. Pierwszym z nich był o. dr Ludwik Frąś, który przejął klasztor na rzecz Prowincji Polskiej. Jemu to przypadło przekonanie przybyłych na Ziemie Zachodnie ludzi, że Bardo jest starym polskim sanktuarium, teraz jest ich sanktuarium i tu powinni pielgrzymować. Z tego zadania wywiązał się znakomicie.
30 maja 1946 r. miała miejsce inauguracja polskich pielgrzymek. Zgromadziło się wtedy 6 tys. pielgrzymów, w tym 5 tys. Polaków. Administrator apostolski Dolnego Śląska ks. dr Karol Milik odprawił Mszę św. i wygłosił porywające kazanie, w którym zachęcał do pielęgnowania dawnych tradycji pielgrzymkowych.
Celem zaznajomienia Polaków z sanktuarium ojciec Frąś wydał w 1946 r. broszurę „Warta Śląska”, a w „Gościu Niedzielnym” zamieścił artykuł „Warta – Śląska Częstochowa” (do roku 1949 Bardo nosiło nazwę Warta). Tenże kapłan, prowadząc rekolekcje w okolicznych parafiach, zapoznawał wiernych z sanktuarium i zachęcał do organizowania pielgrzymek. To, że Bardo nie miało przerwy w ruchu pielgrzymkowym, jest zasługą o. Ludwika Frąsia.
Najważniejszą uroczystością zorganizowaną w Bardzie przez polskich redemptorystów była uroczysta koronacja cudownej figury Matki Bożej 3 lipca 1966 r. Dokonał jej w imieniu Ojca Świętego Pawła VI i w obecności ok. 150 tysięcy wiernych metropolita wrocławski ks. abp Bolesław Kominek. Przy tej okazji nadał jej tytuł Strażniczki Wiary.
Inne ważne wydarzenia w czasie pracy redemptorystów w Bardzie:
4 września 1957 – sanktuarium odwiedza ks. Karol Wojtyła, późniejszy papież.
15 sierpnia 1959 – w uroczystościach odpustowych bierze udział Prymas 1000-lecia ks. kardynał Stefan Wyszyński.
2 września 2004 – ks. abp Marian Gołębiewski, metropolita wrocławski, podnosi Bardzkie Sanktuarium do rangi Metropolitalnego Sanktuarium Matki Bożej Strażniczki Wiary Świętej.
18 listopada 2008 – papież Benedykt XVI nadaje kościołowi w Bardzie tytuł Bazyliki Mniejszej.
Od września 2011 do czerwca 2021 – dom zakonny redemptorystów był siedzibą postulatu Prowincji Warszawskiej Redemptorystów.
Bardo również obecnie jest często odwiedzanym miejscem pielgrzymkowym. Na Górze Bardzkiej zachowała się do dzisiaj kaplica górska poświęcona w 1619 r. W początkach XVIII wieku wybudowano prowadzącą do tej kaplicy drogę krzyżową i 6 kapliczek poświęconych boleściom Matki Bożej. Natomiast w pierwszej połowie XX wieku na innym wzgórzu redemptoryści wytyczyli drogę różańcową złożoną z 15 kaplic.
Na korytarzach klasztoru redemptorystów od 1967 r. znajduje się muzeum sztuki sakralnej oraz tzw. kaplica wotywna. W krypcie pod prezbiterium kościoła od 1970 r. dostępna jest do zwiedzania przez cały rok ruchoma szopka panoramiczna.
o. Sylwester Cabała CSsR, Tuchów
