Upamiętnienie ofiar Zbrodni Ponarskiej i osoby o. W. Całki CSsR
W czwartek 15 września 2011 odbyła się w Bochni uroczystość patriotyczna dla uczczenia ofiar Zbrodni Ponarskiej i pamięci ojca Władysława Całki CSsR – więźnia wileńskich Łukiszek i autora niezwykłego dziennika z tamtego okresu. Redemptorysta, związany z terenem parafii św. Pawła Apostoła, był również kierownikiem duchowym sługi Bożej Rozalii Celakówny oraz kapelanem oddziału AK na Litwie.
Uroczystość zorganizowaną przez Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni rozpoczęła Msza Święta w kościele św. Pawła, pod przewodnictwem tarnowskiego biskupa pomocniczego Wiesława Lechowicza. W koncelebrze Eucharystii udział wzięli także: ks. prof. Tadeusz Krahel z Białegostoku – prowadzący procesy beatyfikacyjne części księży z grupy 108 męczenników II wojny światowej, ks. Krzysztof Bojko – kapelan Kresowian, redemptoryści – o. Sylwester Cabała – radny zwyczajny Prowincji Warszawskiej Redemptorystów, o. Grzegorz Ruszaj – sekretarz prowincjalny oraz historycy o. Marian Brudzisz z Krakowa i o. Bolesław Słota z Bielska-Białej, a także proboszcz tejże parafii ks. Jan Nowakowski, który wygłosił okolicznościowe kazanie.
Po Mszy św. uczestnicy przeszli na cmentarz św. Rozalii, gdzie obok grobu o. Władysława Całki została odsłonięta i poświęcona pamiątkowa tablica, na której znajdą się trzy Krzyże Wileńskie z napisem: „Pamięci tysięcy Polaków, którzy służąc Ojczyźnie ponieśli śmierć męczeńską w Ponarach k. Wilna w latach 1941-1944”. Fundatorem tablicy jest Stowarzyszenie Rodzina Ponarska, zajmujące się upamiętnieniem ofiar zbrodni ludobójstwa w Ponarach i popularyzacją wiedzy historycznej na ten temat.
Ostatnim akcentem uroczystości był Czwartkowy Wieczór Pamięci, w czasie którego ks. Tadeusz Krahel mówił o martyrologii polskiego duchowieństwa w archidiecezji wileńskiej w czasie II wojny światowej. Jednak centralnym punktem spotkania w Muzeum im. Stanisława Fischera były wykłady p. Grażyny Poręby i p. Janiny Kęsek o naszym współbracie o. Władysławie Całce. Spotkanie to umożliwiło licznie przybyłym gościom poznanie sylwetki redemptorysty i jego przeżyć z więzienia na Łukiszkach, a także wielu faktów i osób ważnych dla historii Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela.
Życiorys o. Władysława Całki CSsR (1897 – 1969)
O. Władysław Całka urodził się 4 listopada 1897 roku w Kolanowie w rodzinie rolników Andrzeja i Katarzyny z domu Więcek. Wychowany był w atmosferze religijnej, co miało wpływ na wybór jego drogi życiowej. Matka we wczesnym dzieciństwie wpoiła mu kult do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, opowiadając przy tym o misjach ludowych, które w Bochni prowadzili przed laty redemptoryści, m.in. sługa Boży o. Bernard Łubieński i o. Antoni Jedek.
Po ukończeniu szkoły wydziałowej wstąpił do juwenatu redemptorystów w Tuchowie. W 1920 był ochotnikiem walczącym w wojnie polsko – bolszewickiej. W wieku 21 lat wstąpił do nowicjatu Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela. Śluby wieczyste złożył 2 sierpnia 1921, zaś święcenia kapłańskie przyjął w Tuchowie 28 czerwca 1925.
Pierwszymi placówkami, do których go skierowano, były Kraków i Toruń. Podczas pobytu w Krakowie był spowiednikiem i kierownikiem duchowym sługi Bożej Rozalii Celakówny.
W 1937 wyjechał do Wilna, gdzie redemptoryści zakładali nową placówkę. W marcu 1942 zakonnicy, a wśród nich o. Władysław Całka, zostali osadzeni w więzieniu na wileńskich Łukiszkach. Przed aresztowaniem o. Całka miał okazję poznać św. s. Faustynę Kowalską, która w klasztorze redemptorystów uczyła się ogrodnictwa, a także bł. ks. Michała Sopoćkę, który odprawił tam pierwszą nowennę do Bożego Miłosierdzia.
Podczas pobytu w więzieniu o. Całka prowadził dziennik o wymiarach 13,5 x 7,5 cm. Pisany był on drobnym pismem, zawiera liczne wtrącenia po łacinie, niemiecku i litewsku. Opisuje w nim nie tylko życie więzienne, ale również swoje przeżycia duchowe. Obecnie jest on przygotowywany do wydania w formie książkowej. W tym trudnym dla niego czasie swoją siłę czerpał z codziennej Mszy Świętej sprawowanej w swojej więziennej celi oraz z lektury Pisma Świętego i książeczki autorstwa św. Tomasza a Kempis pt. „Naśladowanie Chrystusa”.
Po uwolnieniu z więzienia o. Władysław powrócił do klasztoru i zaangażował się w działalność konspiracyjną wileńskiej organizacji Armii Krajowej. W 1945 wraz z innymi redemptorystami został zmuszony do opuszczenia Wilna. Później pracował w Zamościu, Paczkowie, Głogowie, Warszawie i Bardzie Śląskim (był tam kronikarzem, bibliotekarzem, członkiem rady domowej i prefektem braci). W ostatnich latach życia zmagał się z nowotworem raka. Zmarł w Bardzie 7 grudnia 1969. Na prośbę rodziny został pochowany na cmentarzu św. Rozalii w rodzinnej Bochni.
