Bardo – sanktuarium MB Bardzkiej
Parafia Nawiedzenia NMP w Bardzie
Parafia liczy ok. 3 tys. wiernych. Należy do diecezji świdnickiej, dekanat Kamieniec Ząbkowicki.
Proboszcz: o. Piotr Wiśniewski CSsR
Adres: Plac Wolności 5, 57-256 Bardo
Kontakt: tel. +48 74 817 1421, fax. +48 74 817 1020, e-mail: parbardo@wp.pl
Własna strona internetowa: parafia-bardo.pl
Metropolitalne Sanktuarium Strażniczki Wiary Świętej w Bardzie
Największym skarbem Barda jest wielowiekowa Figura Matki Bożej wystawiona ku czci wiernych na głównym ołtarzu. Historycy czas powstania figury ustalają na początek XI w. Uważają ją za dzieło nadreńskie i wiążą jej pojawienie się w Bardzie z cystersami. Niewątpliwie Figura Matki Bożej Bardzkiej jest najstarszym drewnianym zabytkiem rzeźby romańskiej w Polsce. Wykonana z drzewa lipowego mierzy 43,3 cm wysokości. Matka Boża, siedząca na tronie z oparciem i poręczami, przybrana jest w suknię zapiętą pod szyją i płaszcz, a na głowie ma koronę o trójlistnych zębach. Dzieciątko Boże siedzi na kolanach Matki również frontalnie. Matka Boża trzyma w wyciągniętej nieco do przodu prawej ręce królewskie jabłko. Dzieciątko natomiast lewą rączką przytrzymuje opartą na kolanach Księgę, a prawą podnosi w geście błogosławieństwa.
Madonna tronująca – typ ulubiony w średniowiecznym okresie romańskim – wyraża ideę powszechnego Królestwa Bożego na świecie, mocno akcentowaną w średniowieczu przez uniwersalizm duchowy i świecki. Znakiem powszechnego królowania Maryi jako Matki Bożej jest jabłko królewskie. Podstawą władzy nie jest siła, nie ma tu żadnych oznak przemocy i zniewolenia, ale Księga Ewangelii, która jest Księgą Miłości. Zresztą łagodny uśmiech Madonny i Dzieciątka nadaje ich królewskiemu majestatowi jakiś wdzięk dobroci i wyrozumiałości na ludzką słabość, a nawet grzechy.
Koronacja figury Matki Bożej Bardzkiej – poświęcenie koron
Ważnym wydarzeniem w dziejach Figury była jej uroczysta koronacja, która odbyła się 3 lipca 1966 roku. Uroczysta koronacja nadaje specjalnej rangi tak danemu sanktuarium, jak i obrazowi czy figurze. Dokument pozwalający na koronację Figury Matki Bożej Bardzkiej został wystawiony 3 listopada 1948 roku. Jego realizacja natrafiła jednak na przeszkody tak natury praktycznej – ludność była jeszcze słabo zintegrowana, jak i natury politycznej – rodzący się stalinizm oraz wroga antypolska propaganda na Zachodzie. Koronację odłożono na „lepsze czasy”. Te „lepsze czasy” nadeszły w 1966 roku, kiedy Polska chrześcijańska obchodziła 1000-lecie chrztu. Ponieważ Figura jest czczona w Bardzie od ponad 700 lat, arcybiskupia kuria wrocławska włączyła uroczystości koronacyjne do obchodów milenijnych nie tylko diecezjalnych, ale całej Polski. Była to pierwsza koronacja w archidiecezji, pierwsza na Ziemiach Zachodnich. Aktu koronacji dokonał ks. arcybiskup Bolesław Kominek – późniejszy kardynał – dnia 3 lipca 1966 roku w otoczeniu 9 biskupów. W koronacji wzięło udział około 150 tysięcy wiernych, 500 kapłanów i tyleż sióstr zakonnych. Brali w niej udział, oprócz Polaków, również Czesi, Niemcy, Morawianie…
Należy jeszcze wspomnieć o zwyczaju całowania Figury przez pielgrzymów. Do dziś przetrwał starodawny zwyczaj zdejmowania Figury z ołtarza i podawania jej pielgrzymom do całowania – w jej drewnianej podstawie umieszczony jest szklany relikwiarzyk, zawierający cząstkę z Domu Loretańskiego oraz relikwie świętych zgromadzenia redemptorystów: Alfonsa Marii de Liguori, Klemensa Hofbauera i Gerarda Majelli.
Bardzkie organy
Wspaniały kościół w Bardzie musiał mieć równie wspaniałe organy. Zbudował je w 1759 roku Franz Josef Eberhardt z Wrocławia na zlecenie opata kamienieckiego, Tobiasa Stuscha. Rzeźby stanowiące dekorację organów wykonali Heinrich Hartmann, bardzki snycerz, wraz z synem Johannem Nepomukiem.
Organy liczą 50 głosów (3567 piszczałek). Można je śmiało zaliczyć do najokazalszych instrumentów z epoki schyłkowego baroku na Dolnym Śląsku. Ze względu na strukturę wewnętrzną, wielkość oraz unikatowy wystrój zewnętrzny, są instrumentem wyjątkowo cennym, zarówno w skali krajowej jak i europejskiej, zachwycając tak walorami dźwiękowymi, jak i samym widokiem. W bardzo bogatym prospekcie wyróżnia się grupa przedstawiająca wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Maryja stoi w obłokach z jedną ręką uniesioną, a drugą spuszczoną, w rozwijanym płaszczu, który podtrzymują dwaj aniołowie. W kręgu zaś chmur i promieni widać postać Boga Ojca oraz obnażonego do połowy Chrystusa. Nad nim unosi się Duch Święty w postaci gołębicy. Uwagę zwracają również grupy aniołów grających na różnych instrumentach.
Niestety z powodu braku odpowiednich środków finansowych następowała systematyczna degradacja instrumentu. Po drugiej wojnie światowej podejmowane były przez parafię doraźne remonty i naprawy, które umożliwiały ich funkcjonowanie w minimalnym stopniu dla potrzeb liturgii. Jednak w ogóle nie nadawały się one do wykonywania na nich poważniejszych utworów, nie mówiąc o koncertach.
Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej uruchomiono programy dofinansowujące różne przedsięwzięcia, również te o charakterze kulturowym. To otworzyło nowe perspektywy odnośnie gruntownej restauracji organów bardzkich. Przy okazji remontu organów postanowiono ułatwić dostęp do kościoła osobom poruszającym się na wózkach. W 2013 r. oddano do użytku odnowione organy.
Adres sanktuarium i kontakt: taki sam jak parafii
Własna strona internetowa: parafia-bardo.pl
